Nie trzeba gasić latarni, żeby oszczędzać
- Gdybyśmy byli bogatym samorządem, może nie musielibyśmy szukać oszczędności - stwierdza Norbert Koston. - Musimy znaleźć rozwiązania, które pozwolą nam generować oszczędności: mieć sto czy dwieście tysięcy dodatkowych w budżecie, a ich nie mieć to jednak jest różnica.
Włodarz przekonuje, że szukanie oszczędności nie jest jednoznaczne z wyłączaniem oświetlenia ulicznego o 23:00.
- Mimo że wprowadziliśmy wiele działań związanych z oszczędnością energii, to koszty wzrosły dwukrotnie. Dla przykładu podam, że jeszcze w 2020 roku za energię jako gmina płaciliśmy 472 664,30 zł, a już w 2023 roku ta suma wyniosła 934 916,38 zł! To są ogromne pieniądze. Gdybyśmy sukcesywnie nie szukali oszczędności, nasz rachunek mógłby oscylować w granicach 1,5 mln zł - szacuje.
Wymiana oświetlenia i termomodernizacja
- Od tego zaczęliśmy - przyznaje burmistrz. - W 2020 roku zawarliśmy umowę na świadczenie usług oświetleniowych o podwyższonym standardzie z Tauron Dystrybucja Serwis, wymieniono 751 punktów świetlnych. Umowa została zawarta do 30 kwietnia 2028 r. Wymiana punktów spowodowała zmniejszenie ilości zapotrzebowania na energię o ok. 40%-50%. Wymieniliśmy oświetlenie LED-owe w hali sportowej, gdzie zamontowano 48 lamp. W wyniku inwestycji aktualne zapotrzebowanie na energię spadło do 40% poprzedniego, a jednocześnie jasność naświetlenia wzrosła ponad dwukrotnie. W roku ubiegłym przeprowadziliśmy modernizację oświetlenia w budynku Publicznej Szkoły Podstawowej Staniszcze Małe-Spórok za 21 044,07 zł. Lampy w szkole zostały wymienione na oświetlenie LED-owe, które nie tylko zużywają o ok. 50% mniej energii, ale jednocześnie dają więcej światła. W tym roku w ramach zadania "Przebudowa i rozbudowa budynku Publicznej Szkoły Podstawowej Staniszcze Wielkie - Kolonowskie 3 im. Jana Pawła II" również zaplanowano w obiekcie wymianę oświetlenia na LED-owe (70 punktów świetlnych). Nowe oświetlenie dało nam możliwości racjonalnego wykorzystania tego światła i np. zamiast wyłączać lampy o 23.00 redukujemy napięcie, moc jest mniejsza, latarnie "słabiej świecą", jednak dla oka ludzkiego jest to praktycznie niewidoczne, a dla nas są to już spore oszczędności - mówi.
Instalacja e-liczników
Nowe urządzenia pozwoliły burmistrzowi na jeszcze większą kontrolę zużycia energii nie tylko w trybie miesięcznym, ale także dziennym. Aplikacja daje możliwości porównywania zużycia energii w różnych okresach.
- Obecnie mamy 64 e-liczniki. Dzięki dobrej współpracy z Tauron Dystrybucja S.A. mamy podgląd pod odczyty i statystyki, co pozwala na wykrycie znacznego zużycia energii. I faktycznie, podczas jednej z analiz zauważyłem, że w jednym punkcie było bardzo duże zużycie energii. Okazało się, że grzałka ogrzewająca wodę w hali sportowej w Kolonowskiem była przez cały czas włączana, a nie tylko, gdy jest taka potrzeba. Jej wyłączenie pozwoliło nam na oszczędności roczne 20 MWh, czyli ok. 20 tys. zł. Te pieniądze mogliśmy przeznaczyć na inny cel - podaje Norbert Koston.
Biały certyfikat
Biały certyfikat, znany również jako świadectwo efektywności energetycznej, to dokument potwierdzający zrealizowanie oszczędności energii dzięki wprowadzonym innowacjom w zakresie efektywności energetycznej. Jego głównym celem jest promowanie działań, które przyczyniają się do zmniejszenia zużycia energii w przedsiębiorstwach, instytucjach oraz innych organizacjach. Wydawany przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) dokument ten jest wynikiem złożonego wniosku, który musi być poparty audytem efektywności energetycznej, przeprowadzonym przed rozpoczęciem planowanych działań modernizacyjnych. Białe certyfikaty mają kluczowe znaczenie nie tylko z ekonomicznego punktu widzenia, dzięki możliwości ich sprzedaży na rynku Towarowej Giełdy Energii, ale są również ważnym elementem strategii ekologicznej, pozwalając na finansowe wsparcie przedsiębiorstw w ich dążeniu do bardziej zrównoważonego zarządzania zasobami energetycznymi. W praktyce wygląda to tak, że jeżeli gmina wykona jakąś inwestycję, która w efekcie zmniejszy zużycie energii, jak np. wymiana oświetlenia, to te oszczędności są przeliczane, wyceniane i wystawiane na rynku Towarowej Giełdy Energii.
- Ogólnie gminy zostały zobligowane do 10% ograniczenia zużycia energii elektrycznej, my osiągamy około 33%. Pierwsze pieniądze z tzw. "białych certyfikatów" otrzymaliśmy już 2021 roku, wtedy otrzymaliśmy informację o sprzedaży certyfikatów z przedsięwzięcia "Modernizacja oświetlenia ulicznego” przez Fundację na rzecz efektywnego wykorzystania energii z siedzibą w Katowicach na giełdzie towarowej. W ramach przedsięwzięcia URE potwierdził uzyskanie 10,2 toe oszczędności emisji CO2 rocznie. Certyfikaty po odjęciu prowizji i kosztów przyniosły nam prawie 19 tys. zł przychodu netto. Z czasem udało nam się pozyskać kolejne świadectwa efektywności energetycznej. Tym razem ilość rocznych udokumentowanych oszczędności emisji CO2 to ponad 36 toe. Oszczędności wynikły z kompleksowej termomodernizacji wymiany ogrzewania oraz montażu rekuperacji w kompleksie szkolnym w Kolonowskiem. Certyfikaty zostały sprzedane za 1570 zł/toe, co w sumie przyniosło przychód w wysokości ponad 57 tys. zł. Przypomnę, że już poprzednio zaoszczędziliśmy ponad 140 toe. Mamy złożony jeszcze jeden wniosek na kolejne certyfikaty, ale najpierw musimy zrealizować inwestycję prowadzącą do wymiany lamp oświetlenia ulicznego na lampy typu LED - wyjaśnia Koston.
Spółdzielnia energetyczna
Jak podkreśla burmistrz, najlepszą formą zapewnienia gminie Kolonowskie większej niezależności energetycznej, obniżenia kosztów energii elektrycznej oraz wdrożenia nowoczesnych rozwiązań w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE), jest przystąpienie do spółdzielni energetycznej.
- Wzoruję się na gminie Lądek Zdrój, byłem tam na konferencji i uważam, że faktycznie spółdzielnia daje nam dużo większe możliwości. Obecnie bazujemy na ich doświadczeniu - dodaje Norbert Koston.
Spółdzielnia umożliwia korzystanie z preferencyjnego systemu bilansowania energii, który pozwala na rozliczanie energii na zasadzie prosumenckiej (1:0,6), co oznacza, że za każdą 1 MWh energii wytworzonej i oddanej do sieci, członkowie mogą odebrać 0,6 MWh w późniejszym okresie bez dodatkowych kosztów dystrybucyjnych.
- Żeby spółdzielnia powstała, niezbędne są trzy podmioty. W naszym przypadku będzie to gmina, Biblioteka i Centrum Kultury, a także Kanalizacja Gminy Kolonowskie. To wszystko pozwoli nam racjonalnie zarządzać energią między naszymi podmiotami. Specjalistyczna firma wyliczyła nam, że właśnie będąc w spółdzielni, te opłaty dystrybucyjne spadną nam od 70% do 80%. Spółdzielnia energetyczna pozwala także na dostęp do różnego rodzaju programów wsparcia finansowego takich jak "Energia dla Wsi”, "Agroenergia” czy Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS 2021-2027). Będziemy również chcieli zbudować instalację fotowoltaiczną z magazynem energii do 1 MW, co ze wstępnych wyliczeń da nam oszczędności od 500 000 do 700 000 zł w roku - prognozuje włodarz Kolonowskiego. - Te wszystkie działania przybliżają nas do samowystarczalności i przede wszystkim sporych oszczędności energii, która z roku na rok jest coraz droższa.
Gmina Kolonowskie przez ostatnie lata skrupulatnie realizowała cele związane z oszczędnością energii. Zdaniem burmistrza Kostona, to inwestycje drogie, ale warte wdrażania, ponieważ szybko się spłacają i dają gminie realne oszczędności.
Czytaj wszystkie najważniejsze informacje z powiatu strzeleckiego. Kup aktualne e-wydanie "Strzelca Opolskiego"!
Komentarze