Patrycja Leszczyk-Gołąbek
Podsumowano projekt badawczy tradycji układania dywanów kwietnych
Tradycja układania dywanów kwietnych na procesje Bożego Ciała w Kluczu, Olszowej, Zimnej Wódce i Zalesiu Śląskim, po wpisie na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i listę UNESCO, trafiła pod lupę badaczy. To pokłosie projektu pn. "Tradycja dywanów kwietnych na Opolszczyźnie - identyfikacja, plan ochrony oraz wzmacnianie tradycji", na którego realizację gmina Ujazd wspólnie z gminą Leśnica, powiatem strzeleckim i zaangażowanymi w przedsięwzięcie instytucjami pozyskała 185 tys. zł dofinansowania z programu pn. "Kultura ludowa i tradycyjna" Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Inauguracja badań, w skład których wchodziły m.in. wywiady realizowane podczas dwóch świąt Bożego Ciała, wykonanie dokumentacji filmowej i fotograficznej, stworzenie archiwum społecznego tradycji czy przeprowadzenie specjalistycznych warsztatów i konsultacji społecznych, miała miejsce w 2022 roku.
- Rozstajemy się przede wszystkim z szerokim materiałem dla depozytariuszy, czyli parafian układających dywany kwietne na Boże Ciało, na podstawie którego będą mogli tworzyć swój plan ochrony dziedzictwa niematerialnego, co w myśl konwencji UNESCO jest kluczowe - mówi prof. Katarzyna Smyk z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, która kierowała badaniami.
Rekomendacje dotyczące ochrony zwyczaju wraz z omówieniem aktualnego stanu i wskazaniem dalszych potrzeb znajdą się w publikacji, której wydanie jest na ukończeniu.
- Tradycja układania dywanów kwietnych to drugi wpis z Polski na liście UNESCO, dlatego naszym obowiązkiem jest dbanie o nią, tym bardziej, że jest bardzo ulotna - podkreśla Hubert Ibrom, burmistrz Ujazdu. - Dzięki badaniom mogliśmy podsumować "miejsce", w którym aktualne się znajdujemy, i jednocześnie sprawić, żeby zwyczaj nie zanikł, a rozwijał się i przetrwał przez kolejne lata.
- Badania pozwoliły nam również zbudować pewien fundament, na podstawie którego będziemy mogli realizować kolejne, ciekawe inicjatywy i projekty związane z dywanami kwietnym. Po to, by oprócz ochrony, cały czas je rozsławiać - dodaje burmistrz Ujazdu.
- W oparciu o dane, które pozyskali fachowcy, jesteśmy w stanie zbudować ciekawą, pełną informację dla kolejnego pokolenia - stwierdza Łukasz Jastrzembski, burmistrz Leśnicy. - Wciągnięcie młodych ludzi w realizację tej tradycji jest bardzo ważne, a mając dobre podwaliny, w postaci m.in. badań, mamy nadzieję, uda się to osiągnąć.
Błażej Duk, depozytariusz z Zalesia Śląskiego, zauważa że zarówno wpis dywanów kwietnych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i listę UNESCO, jak i zrealizowany projekt badawczy, to wielkie wyróżnienie dla mieszkańców miejscowości, w których są układane.
- To docenienie tego, co rozpoczęli nasi przodkowie, czyli tego zalążka, który wcześniej przez wiele lat był niedoceniany, i tego, co nadal kontynuujemy, robiąc to dla siebie, dla naszych społeczności, dla Boga - mówi Błażej Duk.
Miejmy nadzieję, że dzięki badaniom wzmocni się nie tylko środowisko i wiedza depozytariuszy, o których wspomniała prof. Katarzyna Smyk, ale i zbuduje silne poczucie tożsamości i dumy z kultywowanego od pokoleń zwyczaju, które przyczyni się do zachowania jego żywotności.
Czytaj wszystkie najważniejsze informacje z powiatu strzeleckiego. Kup aktualne e-wydanie "Strzelca Opolskiego"!
Komentarze